Abstract
Gastropods are the only mollusks distributed in marine, freshwater, and terrestrial environments. They are mostly benthic marine animals living in close contact with the seabed, even if pelagic, sedentary, or parasitic species are also present. Their presence has been ascertained since the Paleozoic, but those that have stratigraphic importance are relatively few, for example, the group of Nerinea for the Upper Jurassic and Lower Cretaceous. A general indication on their classification and stratigraphic distribution is given. In Encelius (De re metallica: hoc est, de origine varietate, & natura corporum metallicorum, lapidum, gemmarum, atque aliarum, quae ex fodinis eruuntur, rerum, ad medicinae deservientium, [...]. Franc. [Frankfurt]: apud Chr. Egenolphum, [15--]. ETH-Bibliothek Zürich, Rar 2259, p 229. https://doi.org/10.3931/e-rara-29357 / Public Domain Mark, 1551), there is what is generally interpreted as the first fossil gastropod represented in printed books, probably an internal model of a Turritella specimen. Another shell, frequently depicted in early printed texts, fossil, or otherwise, is that of the turbinid Bolma rugosa. Its importance besides the undoubted beauty, expressed, even more if polished, is due to the fact that it produces a calcareous operculum called Occhio di Santa Lucia, a powerful anti-evil eye. Its use in protective amulets is known from the early Iron Age to the present day. Numerous examples of these apotropaic objects are present in the collection of amulets belonging to Giuseppe Bellucci, in Perugia. They are brought back moreover news about the so-called Odorous Nails, horny opercula of gastropods, burnt-like perfumed substances, similar to the incense. Other curiosities are included at the end of the text, about the shells of Janthina, pelagic gastropod in commensal relationship with the hydrozoan Velella velella Linnæus, 1758, popularly known as St. Peter’s boat.
Access this chapter
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
References
Accordi B (1980) Michele Mercati (1541–1593) e la Metallotheca. Geol Romana 19:1–50
Aldrovandi U (1606) De Reliquis Animalibus exanguibus libri quatuor, post mortem eius editi: nemp' De Mollibus, Crustaceis, Testaceis, et Zoophytis. Apud Io: Baptistam Bellagambam, Bononie. https://www.biodiversitylibrary.org/bibliography/119999 (Public Domain)
Aldrovandi U (1648) Ulyssi Aldrovandi patricii Bononiensis Musaeum metallicum in libros IIII: distributum Bartholomaeus Ambrosinus ... labore, et studio composuit cum indice copisosissimo Arcus Antonius Bernia. Bononiae: typis Io. Baptistae Ferronii, 1648. ETH-Bibliothek Zürich, Rar 1027. https://doi.org/10.3931/e-rara-13017 / Public Domain Mark
Allasinaz A (1992) General palaeontology and systematics of invertebrates. Edizioni Culturali Internazionali Genova
Bellon P (1553) De Aquatilibus, Libri duo. C. Stephanum, Parisiis. https://www.biodiversitylibrary.org/bibliography/5765 (Public domain)
Bellucci G (1907) Il feticismo primitivo in Italia e le sue forme di adattamento. Unione Tipografica Coop. Editrice, Perugia
Berini G (1824) Saggio della traduzione della Storia Naturale di Cajo Plinio Secondo. F.lli Mattiuzzi, Udine
Bouchet P, Rocroi JP (2010) Nomenclator of bivalve families. Malacologia 52(2):1–184
Colonna F (1616) Fabii Columnae Lyncei Minus cognitarum rariorumque nostro coelo orientium stirpium ekphrasis … https://www.biodiversitylibrary.org/bibliography/723 Public domain
Boodt A Boëtius de (1644) Le parfaict Ioaillier ou histoire des pierreries: ou sont amplement descrites leur naissance, iuste prix, moyen de les cognoistre, et se garder des contrefaictes, Facultez medicinales, et proprietez curieuses. Iean-Antoine Huguetan, Lyon. ETH-Bibliothek Zürich, Rar 1010. https://doi.org/10.3931/e-rara-12490 / Public Domain Mark
Boodt A Boëtius de (1609) Gemmarum et lapidum Historia. Claudiam Marnium, Hanoviae https://hdl.handle.net/2027/gri.ark:/13960/t8w96041q (Public domain)
De Laet J (1647) De Gemmis et Lapidibus, libri Duo. Quibus praemittur Theophrasti, liber de Lapidìbus Graece & latine cum Brevibus Annotationibus. Ioannis Maire, Lugduni Batavorum. https://doi.org/10.3931/e-rara-35487 / Public Domain Mark
Dolce L (1565) Libri tre ne i quali si tratta delle diverse sorti delle Gemme, che produce la Natura, della qualità, grandezza, bellezza, et virtù loro. Gio Battista, Marchio Sessa, et Fratelli, Venetia
Encelio C (1551) De re metallica: hoc est, de origine varietate, & natura corporum metallicorum, lapidum, gemmarum, atque aliarum, quae ex fodinis eruuntur, rerum, ad medicinae deservientium, [...]. Franc. [Frankfurt]: apud Chr. Egenolphum, [15--]. ETH-Bibliothek Zürich, Rar 2259. https://doi.org/10.3931/e-rara-29357 / Public Domain Mark
Forli M, Brunetti MM, Reitano A (2013) Due specie del Pliocene italiano a confronto:Hexaplex dumosus (de Stefani, 1875) ed Hexaplex praeduplex Landau, Houart & da Silva, 2007 (Gastropoda: Muricidae). Bollettino Malacologico, 49(1): 49-57.
Gessner C (1558) Historiae Animalium Liber IIII. qui est de Piscium & quatilium animantium natura. Christoph. Froschoverum, Tiguri. https://doi.org/10.3931/e-rara-16853 / Public Domain Mark
Gessner C (1560) Nomenclator aquatilium animantium: icones animalium aquatilium in mari et dulcibus aquis degentium, plus quam DCC. cum nomenclaturis singulorum Latinis, Grecis, Italicis, Hispanicis, Gallicis, [...]. Tiguri: excudebat Christoph. Froschoverus ..., 1560. ETH-Bibliothek Zürich, Rar 9734: 1. https://doi.org/10.3931/e-rara-48090 / Public Domain Mark
Gessner C (1565) De omni rerum fossilium genere, gemmis, lapidibus, metallis, et huiusmodi, libri aliquot, plerique nunc primum editi. Tiguri.. https://doi.org/10.3931/e-rara-4176 / Public Domain Mark
Guaccio FM (1626) Compendium Maleficarum. Ex Collegii Ambrosianii Typographia. Mediolani. https://archive.org/details/image4995MiscellaneaOpal/page/n293/mode/2up (under CC/publicdomain/zero/1.0)
Hortus Sanitatis (1489) Manuscrit. Strasbourg. B.N.U.S.Ms.2.152288 feuillets, en partie à 2 colonnes. www.calames.abes.fr/pub/#details?id=D47A14797
Imperato F (1599) Dell’Historia Naturale di Ferrante Imperato napolitano. Libri XXVIII. Nella quale ordinatamente di tratta della diversa condition di miniere, e pietre. Con alcune historie di Piante, et Animali fin’ora non date in luce. Costantino Vitale, Napoli. https://www.biodiversitylibrary.org/item/183177#page/5/mode/1up (not in copyright)
Lewis SG (1764) George Lewi’s supplement to Efraimo Chambers’s Universal Dictionary of Arts and Sciences, containing the figures, spices, properties, productions, preparations, and uses of things both natural and artificial. Exact translation from English. Tome One. Giambattista Pasquali, Venice
Lister M (1678) Angliae Historiæ animalium Angliæ, tres tractatus. Unus de araneis. Alter de cochleis tum terrestribus, tum fluviatilibus. Tertius de cochleis marinis. Quibus adjectus est quartus de lapidibus ejusdem insulæ ad cochlearum quandam imaginem figuratis. Joh. Martyn, Londini. https://www.biodiversitylibrary.org/bibliography/65746 (Public domain)
Mercati M (1717) Metallotheca Vaticana. Opus posthumum, Autoritate et Munificentia Clementis Undecimi Pontificis Maximi. E tenebris in lucem eductum: Opera autem, & studio Joannis Mariae Lancisii, Archiatri Pontificii illustratum. Ex Officina Jo: Mariae Salvioni Romani, Romae. https://archive.org/details/bub_gb_DC_E6UVWg7EC (Public Domain Mark 1.0)
Meydenbach J (1491) Hortus sanitatis. Mainz. Digitalisiert durch die Universitätsbibliothek J.C. Senckenberg Frankfurt am Main [2011]: urn:nbn:de:hebis:30:2-13126. https://sammlungen.ub.uni-frankfurt.de/inc/content/titleinfo/7714347 (Public Domain Mark 1.0)
Moscardo L (1656) Note overo memorie del museo di Lodovico Moscardo nobile veronese. Academico Filarmonico, dal medesimo descritte, Et in Tre Libri distinte. Per Paolo Frambotto, Padoa. https://www.biodiversitylibrary.org/bibliography/157058 (not in copyright)
Passera F (1688) Il Nuovo Tesoro degli Arcani Farmacologici, Galenici. & Chimici, ò Spargirici. Giovanni Parè, Venetia
Prüss J (1497) Ortus sanitatis. Goff, Strasbourg. [Johann Prüss, not after 21 Oct. 1497]. https://www.biodiversitylibrary.org/bibliography/61747 (not in copyright). https://doi.org/10.5962/bhl.title.61747
Rondelet G (1554) Libri de Piscibus Marinis, in quibus verae Piscium effigies expressae sunt. Matthiam Bonhomme, Lugduni. https://www.biodiversitylibrary.org/bibliography/64229 (not in copyright)
Rondelet G (1555) Universae aquatilium Historiae pars altera, cum veris ipsorum Imaginibus. Matthiam Bonhomme, Lugduni. https://archive.org/details/ARes071032/page/n13/mode/2up (Public Domain 1.0)
Scilla A (1670) La vana speculazione disincantata dal senso. Lettera responsiva Circa i corpi marini, che Petrificati si trovano in varij luoghi terrestri. Andrea Colicchia, Napoli
Scilla A (1759) De corporibus marinis lapidescentibus quæ defossa reperiuntur. Addita Dissertatione Fabii Columnæ de Glossopetris. Joannis Zempel, Romae
Sowerby G (1821) The Mineral Conchology of Great Britain; or colored figures and descriptions of those remains of testaceous animals or shells, which have been preserved at various times and depths in the Earth. Vol. III, W. Harding, London. https://www.biodiversitylibrary.org/bibliography/14408 (not in copyright)
Thiele J (1929–1935) Handbuch der Systematischen Weichtierkunde. Voll. 1-4. Gustav Fischer, Jena
Vazzana A (2016) Fenomeni Naturali e Miti nell’area dello Stretto. Gangemi Editore, Roma
Vialli V (1974) Appunti di Paleontologia. Pitagora Editrice, Bologna
von Wonnecke KJ (1491) Hortus Sanitatis, de Herbis et Plantis, de Animalibus, de Avibus, de Piscibus, de Lapidibus & de Urinis, cum figuris. Jacobus Meydembach, Moguntiae
von Wonnecke KJ (1499) Hortus Sanitatis. Liber de Herbis, Animalibus, Avibus, Piscibus, Lapidibus & c. cum eorum Fig. https://www.biodiversitylibrary.org/bibliography/61747 (not in copyright)
Author information
Authors and Affiliations
Rights and permissions
Copyright information
© 2022 The Author(s), under exclusive license to Springer Nature Switzerland AG
About this chapter
Cite this chapter
Forli, M., Guerrini, A. (2022). Miscellaneous News about Gastropods, from the Earliest Printed Images to the Present Day. In: The History of Fossils Over Centuries. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-031-04687-2_14
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-031-04687-2_14
Published:
Publisher Name: Springer, Cham
Print ISBN: 978-3-031-04686-5
Online ISBN: 978-3-031-04687-2
eBook Packages: Earth and Environmental ScienceEarth and Environmental Science (R0)