Skip to main content

Miscellaneous News about Gastropods, from the Earliest Printed Images to the Present Day

  • Chapter
  • First Online:
The History of Fossils Over Centuries

Abstract

Gastropods are the only mollusks distributed in marine, freshwater, and terrestrial environments. They are mostly benthic marine animals living in close contact with the seabed, even if pelagic, sedentary, or parasitic species are also present. Their presence has been ascertained since the Paleozoic, but those that have stratigraphic importance are relatively few, for example, the group of Nerinea for the Upper Jurassic and Lower Cretaceous. A general indication on their classification and stratigraphic distribution is given. In Encelius (De re metallica: hoc est, de origine varietate, & natura corporum metallicorum, lapidum, gemmarum, atque aliarum, quae ex fodinis eruuntur, rerum, ad medicinae deservientium, [...]. Franc. [Frankfurt]: apud Chr. Egenolphum, [15--]. ETH-Bibliothek Zürich, Rar 2259, p 229. https://doi.org/10.3931/e-rara-29357 / Public Domain Mark, 1551), there is what is generally interpreted as the first fossil gastropod represented in printed books, probably an internal model of a Turritella specimen. Another shell, frequently depicted in early printed texts, fossil, or otherwise, is that of the turbinid Bolma rugosa. Its importance besides the undoubted beauty, expressed, even more if polished, is due to the fact that it produces a calcareous operculum called Occhio di Santa Lucia, a powerful anti-evil eye. Its use in protective amulets is known from the early Iron Age to the present day. Numerous examples of these apotropaic objects are present in the collection of amulets belonging to Giuseppe Bellucci, in Perugia. They are brought back moreover news about the so-called Odorous Nails, horny opercula of gastropods, burnt-like perfumed substances, similar to the incense. Other curiosities are included at the end of the text, about the shells of Janthina, pelagic gastropod in commensal relationship with the hydrozoan Velella velella Linnæus, 1758, popularly known as St. Peter’s boat.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this chapter

Chapter
USD 29.95
Price excludes VAT (USA)
  • Available as PDF
  • Read on any device
  • Instant download
  • Own it forever
eBook
USD 139.00
Price excludes VAT (USA)
  • Available as EPUB and PDF
  • Read on any device
  • Instant download
  • Own it forever
Softcover Book
USD 179.99
Price excludes VAT (USA)
  • Compact, lightweight edition
  • Dispatched in 3 to 5 business days
  • Free shipping worldwide - see info
Hardcover Book
USD 179.99
Price excludes VAT (USA)
  • Durable hardcover edition
  • Dispatched in 3 to 5 business days
  • Free shipping worldwide - see info

Tax calculation will be finalised at checkout

Purchases are for personal use only

Institutional subscriptions

References

  • Accordi B (1980) Michele Mercati (1541–1593) e la Metallotheca. Geol Romana 19:1–50

    Google Scholar 

  • Aldrovandi U (1606) De Reliquis Animalibus exanguibus libri quatuor, post mortem eius editi: nemp' De Mollibus, Crustaceis, Testaceis, et Zoophytis. Apud Io: Baptistam Bellagambam, Bononie. https://www.biodiversitylibrary.org/bibliography/119999 (Public Domain)

  • Aldrovandi U (1648) Ulyssi Aldrovandi patricii Bononiensis Musaeum metallicum in libros IIII: distributum Bartholomaeus Ambrosinus ... labore, et studio composuit cum indice copisosissimo Arcus Antonius Bernia. Bononiae: typis Io. Baptistae Ferronii, 1648. ETH-Bibliothek Zürich, Rar 1027. https://doi.org/10.3931/e-rara-13017 / Public Domain Mark

  • Allasinaz A (1992) General palaeontology and systematics of invertebrates. Edizioni Culturali Internazionali Genova

    Google Scholar 

  • Bellon P (1553) De Aquatilibus, Libri duo. C. Stephanum, Parisiis. https://www.biodiversitylibrary.org/bibliography/5765 (Public domain)

  • Bellucci G (1907) Il feticismo primitivo in Italia e le sue forme di adattamento. Unione Tipografica Coop. Editrice, Perugia

    Google Scholar 

  • Berini G (1824) Saggio della traduzione della Storia Naturale di Cajo Plinio Secondo. F.lli Mattiuzzi, Udine

    Google Scholar 

  • Bouchet P, Rocroi JP (2010) Nomenclator of bivalve families. Malacologia 52(2):1–184

    Article  Google Scholar 

  • Colonna F (1616) Fabii Columnae Lyncei Minus cognitarum rariorumque nostro coelo orientium stirpium ekphrasis … https://www.biodiversitylibrary.org/bibliography/723 Public domain

  • Boodt A Boëtius de (1644) Le parfaict Ioaillier ou histoire des pierreries: ou sont amplement descrites leur naissance, iuste prix, moyen de les cognoistre, et se garder des contrefaictes, Facultez medicinales, et proprietez curieuses. Iean-Antoine Huguetan, Lyon. ETH-Bibliothek Zürich, Rar 1010. https://doi.org/10.3931/e-rara-12490 / Public Domain Mark

  • Boodt A Boëtius de (1609) Gemmarum et lapidum Historia. Claudiam Marnium, Hanoviae https://hdl.handle.net/2027/gri.ark:/13960/t8w96041q (Public domain)

  • De Laet J (1647) De Gemmis et Lapidibus, libri Duo. Quibus praemittur Theophrasti, liber de Lapidìbus Graece & latine cum Brevibus Annotationibus. Ioannis Maire, Lugduni Batavorum. https://doi.org/10.3931/e-rara-35487 / Public Domain Mark

  • Dolce L (1565) Libri tre ne i quali si tratta delle diverse sorti delle Gemme, che produce la Natura, della qualità, grandezza, bellezza, et virtù loro. Gio Battista, Marchio Sessa, et Fratelli, Venetia

    Google Scholar 

  • Encelio C (1551) De re metallica: hoc est, de origine varietate, & natura corporum metallicorum, lapidum, gemmarum, atque aliarum, quae ex fodinis eruuntur, rerum, ad medicinae deservientium, [...]. Franc. [Frankfurt]: apud Chr. Egenolphum, [15--]. ETH-Bibliothek Zürich, Rar 2259. https://doi.org/10.3931/e-rara-29357 / Public Domain Mark

  • Forli M, Brunetti MM, Reitano A (2013) Due specie del Pliocene italiano a confronto:Hexaplex dumosus (de Stefani, 1875) ed Hexaplex praeduplex Landau, Houart & da Silva, 2007 (Gastropoda: Muricidae). Bollettino Malacologico, 49(1): 49-57.

    Google Scholar 

  • Gessner C (1558) Historiae Animalium Liber IIII. qui est de Piscium & quatilium animantium natura. Christoph. Froschoverum, Tiguri. https://doi.org/10.3931/e-rara-16853 / Public Domain Mark

  • Gessner C (1560) Nomenclator aquatilium animantium: icones animalium aquatilium in mari et dulcibus aquis degentium, plus quam DCC. cum nomenclaturis singulorum Latinis, Grecis, Italicis, Hispanicis, Gallicis, [...]. Tiguri: excudebat Christoph. Froschoverus ..., 1560. ETH-Bibliothek Zürich, Rar 9734: 1. https://doi.org/10.3931/e-rara-48090 / Public Domain Mark

  • Gessner C (1565) De omni rerum fossilium genere, gemmis, lapidibus, metallis, et huiusmodi, libri aliquot, plerique nunc primum editi. Tiguri.. https://doi.org/10.3931/e-rara-4176 / Public Domain Mark

  • Guaccio FM (1626) Compendium Maleficarum. Ex Collegii Ambrosianii Typographia. Mediolani. https://archive.org/details/image4995MiscellaneaOpal/page/n293/mode/2up (under CC/publicdomain/zero/1.0)

  • Hortus Sanitatis (1489) Manuscrit. Strasbourg. B.N.U.S.Ms.2.152288 feuillets, en partie à 2 colonnes. www.calames.abes.fr/pub/#details?id=D47A14797

  • Imperato F (1599) Dell’Historia Naturale di Ferrante Imperato napolitano. Libri XXVIII. Nella quale ordinatamente di tratta della diversa condition di miniere, e pietre. Con alcune historie di Piante, et Animali fin’ora non date in luce. Costantino Vitale, Napoli. https://www.biodiversitylibrary.org/item/183177#page/5/mode/1up (not in copyright)

  • Lewis SG (1764) George Lewi’s supplement to Efraimo Chambers’s Universal Dictionary of Arts and Sciences, containing the figures, spices, properties, productions, preparations, and uses of things both natural and artificial. Exact translation from English. Tome One. Giambattista Pasquali, Venice

    Google Scholar 

  • Lister M (1678) Angliae Historiæ animalium Angliæ, tres tractatus. Unus de araneis. Alter de cochleis tum terrestribus, tum fluviatilibus. Tertius de cochleis marinis. Quibus adjectus est quartus de lapidibus ejusdem insulæ ad cochlearum quandam imaginem figuratis. Joh. Martyn, Londini. https://www.biodiversitylibrary.org/bibliography/65746 (Public domain)

  • Mercati M (1717) Metallotheca Vaticana. Opus posthumum, Autoritate et Munificentia Clementis Undecimi Pontificis Maximi. E tenebris in lucem eductum: Opera autem, & studio Joannis Mariae Lancisii, Archiatri Pontificii illustratum. Ex Officina Jo: Mariae Salvioni Romani, Romae. https://archive.org/details/bub_gb_DC_E6UVWg7EC (Public Domain Mark 1.0)

  • Meydenbach J (1491) Hortus sanitatis. Mainz. Digitalisiert durch die Universitätsbibliothek J.C. Senckenberg Frankfurt am Main [2011]: urn:nbn:de:hebis:30:2-13126. https://sammlungen.ub.uni-frankfurt.de/inc/content/titleinfo/7714347 (Public Domain Mark 1.0)

  • Moscardo L (1656) Note overo memorie del museo di Lodovico Moscardo nobile veronese. Academico Filarmonico, dal medesimo descritte, Et in Tre Libri distinte. Per Paolo Frambotto, Padoa. https://www.biodiversitylibrary.org/bibliography/157058 (not in copyright)

  • Passera F (1688) Il Nuovo Tesoro degli Arcani Farmacologici, Galenici. & Chimici, ò Spargirici. Giovanni Parè, Venetia

    Google Scholar 

  • Prüss J (1497) Ortus sanitatis. Goff, Strasbourg. [Johann Prüss, not after 21 Oct. 1497]. https://www.biodiversitylibrary.org/bibliography/61747 (not in copyright). https://doi.org/10.5962/bhl.title.61747

  • Rondelet G (1554) Libri de Piscibus Marinis, in quibus verae Piscium effigies expressae sunt. Matthiam Bonhomme, Lugduni. https://www.biodiversitylibrary.org/bibliography/64229 (not in copyright)

    Google Scholar 

  • Rondelet G (1555) Universae aquatilium Historiae pars altera, cum veris ipsorum Imaginibus. Matthiam Bonhomme, Lugduni. https://archive.org/details/ARes071032/page/n13/mode/2up (Public Domain 1.0)

  • Scilla A (1670) La vana speculazione disincantata dal senso. Lettera responsiva Circa i corpi marini, che Petrificati si trovano in varij luoghi terrestri. Andrea Colicchia, Napoli

    Google Scholar 

  • Scilla A (1759) De corporibus marinis lapidescentibus quæ defossa reperiuntur. Addita Dissertatione Fabii Columnæ de Glossopetris. Joannis Zempel, Romae

    Google Scholar 

  • Sowerby G (1821) The Mineral Conchology of Great Britain; or colored figures and descriptions of those remains of testaceous animals or shells, which have been preserved at various times and depths in the Earth. Vol. III, W. Harding, London. https://www.biodiversitylibrary.org/bibliography/14408 (not in copyright)

  • Thiele J (1929–1935) Handbuch der Systematischen Weichtierkunde. Voll. 1-4. Gustav Fischer, Jena

    Google Scholar 

  • Vazzana A (2016) Fenomeni Naturali e Miti nell’area dello Stretto. Gangemi Editore, Roma

    Google Scholar 

  • Vialli V (1974) Appunti di Paleontologia. Pitagora Editrice, Bologna

    Google Scholar 

  • von Wonnecke KJ (1491) Hortus Sanitatis, de Herbis et Plantis, de Animalibus, de Avibus, de Piscibus, de Lapidibus & de Urinis, cum figuris. Jacobus Meydembach, Moguntiae

    Google Scholar 

  • von Wonnecke KJ (1499) Hortus Sanitatis. Liber de Herbis, Animalibus, Avibus, Piscibus, Lapidibus & c. cum eorum Fig. https://www.biodiversitylibrary.org/bibliography/61747 (not in copyright)

Download references

Author information

Authors and Affiliations

Authors

Rights and permissions

Reprints and permissions

Copyright information

© 2022 The Author(s), under exclusive license to Springer Nature Switzerland AG

About this chapter

Check for updates. Verify currency and authenticity via CrossMark

Cite this chapter

Forli, M., Guerrini, A. (2022). Miscellaneous News about Gastropods, from the Earliest Printed Images to the Present Day. In: The History of Fossils Over Centuries. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-031-04687-2_14

Download citation

Publish with us

Policies and ethics